Netaicül Efkar (Adalı Cedid Alel İzhar)

Kuşadalı Hamza oğlu Mustafa (ö. 1085/1674 [?])Nahiv Hakkında - Arapça- Rıza Efendi ıslak mühürlüdür. Dönemin mukavvalı cildindedir.Talik hat ile basılmıştır. Netâʾicü’l-efkâr. Birgivî’nin nahve dair meşhur eseri İẓhârü’l-esrâr’ın şerhidir. Bu şerhin İstanbul ve Kahire’de birçok defa basılması (bk. GAL Suppl., II, 656), ayrıca birçok müellif tarafından üzerine hâşiyeler yazılması, onun özellikle Osmanlı Türkleri arasında Arap dili öğretiminde ne derece önemli rol oynadığını göstermektedir. Hâşiyelerinin en tanınmış olanları, Muhammed b. Sâlih’in Fevâʾidü’l-eẕkâr (İstanbul 1326), Mustafa b. Dede’nin Ġayetü’l-enẓâr (İstanbul 1263) ve Mustafa b. Muhammed’in Menâfiʿu’l-aḫyâr (İstanbul 1279, 1325) adlı eserleridir. Şemseddin Sâmi, birtakım teferruatı ihtiva ettiğini söyleyerek Netâʾicü’l-efkâr’ı okuyup okutmanın vakit kaybından başka bir şey olmadığını kaydeder. Eski Edirne Müftüsü Muhammed Fevzi, eserin nahivle doğrudan ilgili olmayan kısımlarını çıkararak ibaresini basitleştirmiş ve buna Miftâḥu’l-merâm fî taʿrîfi aḥvâli’l-kelime ve’l-kelâm adını vermiştir. Eser bu yeni şekliyle 1305’te İstanbul’da basılmıştır. Ayrıca Netâʾicü’l-efkâr’ın İstanbul kütüphanelerinde pek çok yazması bulunmaktadır.1288 Hciri - Rıza Efendi Matbaası İstanbul -300 Syf. Tek Kitap - 16x24 cm